پلیمرها مولکولهای غولپیکر و زنجیرهای هستند که از اتصال واحدهای کوچکتر به نام مونومر تشکیل شدهاند. این مولکولهای شگفتانگیز به دلیل خواص متنوع خود مانند استحکام، انعطافپذیری، مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی، کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف از جمله نساجی، بستهبندی، ساختمانسازی، هوافضا و پزشکی دارند.
در این وبلاگ، سفری به دنیای (فریبنده) پلیمرها خواهیم داشت و با انواع مختلف آنها، ویژگیهای منحصر به فرد و کاربردهای خارقالعادهشان آشنا خواهیم شد.
دستهبندی کلی پلیمرها:
پلیمرها را میتوان بر اساس معیارهای مختلفی دستهبندی کرد. یکی از رایجترین دستهبندیها بر اساس نوع مونومرهایی است که در ساختار زنجیره آنها به کار رفته است. بر این اساس، پلیمرها به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
- پلیمرهای هوموپلیمر: از یک نوع مونومر تشکیل شدهاند. مانند پلی اتیلن (PE) که از مونومر اتیلن ساخته میشود.
- پلیمرهای کوپلیمر: از دو یا چند نوع مونومر مختلف تشکیل شدهاند. مانند پلی اتیلن ترفتالات (PET) که از مونومر اتیلن گلیکول و اسید ترفتالیک ساخته میشود.
انواع مهم پلیمرها:
در ادامه به معرفی برخی از مهمترین انواع پلیمرها و ویژگیهای آنها میپردازیم:
- پلی اتیلن (PE):رایجترین نوع پلیمر است که در ساخت کیسههای پلاستیکی، بطریهای آب، اسباببازی و … کاربرد دارد. PE بسیار انعطافپذیر، سبک و مقاوم در برابر مواد شیمیایی است.
- پلی پروپیلن (PP):دومین پلیمر پرمصرف است که در ساخت لولهها، لوازم آشپزخانه، الیاف نساجی و … کاربرد دارد. PP از PE سختتر و مقاومتر در برابر حرارت است.
- پلی وینیل کلراید (PVC):در ساخت لولهها، در و پنجره، کفپوش و … کاربرد دارد. PVC استحکام بالا و مقاومت خوبی در برابر آب و مواد شیمیایی دارد.
- پلی اتیلن ترفتالات (PET):در ساخت بطریهای نوشابه، الیاف نساجی و فیلمهای پلاستیکی کاربرد دارد. PET استحکام بالا و شفافیت خوبی دارد و به خوبی قابل بازیافت است.
- پلی استایرن (PS):در ساخت ظروف یکبار مصرف، فوم عایق و اسباببازی و … کاربرد دارد. PS سبک، شفاف و ارزان قیمت است.
- آبسیک (ABS): در ساخت لوازم خانگی، بدنه خودرو و لولهها و اتصالات کاربرد دارد. ABS استحکام بالا، مقاومت خوب در برابر ضربه و قابلیت رنگپذیری بالایی دارد.
- نایلون:در ساخت الیاف نساجی، طناب، چتر و کیسههای هوا کاربرد دارد. نایلون بسیار مستحکم، انعطافپذیر و مقاوم در برابر سایش است.
- پلی کربنات (PC):در ساخت شیشههای ضد ضربه، لنزهای عینک و دیسکهای فشرده کاربرد دارد. PC بسیار شفاف، مقاوم در برابر ضربه و حرارت است.
کاربردهای پلیمرها:
همانطور که گفته شد، پلیمرها به دلیل خواص متنوع خود، کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف دارند. در ادامه به برخی از مهمترین کاربردهای پلیمرها اشاره میکنیم:
بدون دیدگاه